Ngày 15.1.2015, trên chuyến bay từ Sri Lanka đến Philippines, Đức Thánh Cha Phanxicô đã trả lời các phóng viên cùng đi; ngài nói đến “những giới hạn” của tự do ngôn luận và tự do tôn giáo, là những quyền phải được thực thi nhưng không vì thế mà được xúc phạm đến người khác.

Về những cuộc tấn công xảy ra ở Paris, Đức Thánh Cha khẳng định: “Người ta không có quyền biến đức tin của người khác thành trò cười”. Được hỏi về cách dung hoà tự do ngôn luận với tự do tôn giáo, Đức Thánh Cha giải thích những điều kiện để thực hành hai “quyền căn bản” này và những “giới hạn” của những quyền đó. Đề cập đến những cuộc tấn công khủng bố tuần báo Charlie Hebdo vừa xảy ra ở Paris, ngài cho rằng tự do ngôn luận là “một quyền, một nghĩa vụ” nhưng “không được xúc phạm đến người khác”, và ngài lấy làm tiếc là hiện nay tâm lý xem tôn giáo như là “một nền văn hoá cấp dưới” rất phổ biến.

Về quyền tự do tôn giáo, Đức Thánh Cha nhắc nhở mọi người là việc thực hành tôn giáo không được dẫn đến bạo hành cũng như “cố ý xúc phạm” đến người khác, “Không được nhân danh Thiên Chúa để gây chiến. Đã có bao nhiệu cuộc chiến tranh tôn giáo xảy ra?” Đức Thánh Cha nhắc lại sự kiện “cuộc thảm sát trong ngày lễ Thánh Batôlômêô” [xảy ra ở Pháp, ngày 24 tháng 8 năm 1572] và nhấn mạnh: “Làm sao hiểu được điều đó? Thảm sát nhân danh Thiên Chúa là một điều sai lạc”. Đức Thánh Cha đã lên án cuộc tấn công khủng bố ở Paris, và ngay buổi sáng hôm sau vụ khủng bố này xảy ra ngài đã dâng Thánh lễ cầu nguyện cho các nạn nhân.

Rồi đề cập đến quyền tự do ngôn luận, ngài thẳng thắn cho rằng “quyền phát biểu điều mình suy nghĩ là một nghĩa vụ”: “Nếu một dân biểu hay nghị sĩ không nói lên điều mình nghĩ, điều mình tin là đúng, thì họ đã không phục vụ công ích”. “Chúng ta có bổn phận nói một cách công khai”, Đức Thánh Cha lặp lại mong muốn của ngài trong Thượng Hội đồng Giám mục vừa qua là mọi người đều có quyền phát biểu tự do.

Tuy nhiên, “nghĩa vụ” tự do phát biểu này phải được thực thi mà không xúc phạm đến người khác: “Có những giới hạn. Chẳng hạn như một người bạn thân nói xấu về mẹ tôi, anh ấy coi chừng ăn đấm của tôi đó! Người ta không được khiêu khích người khác, không được xúc phạm đến đức tin của người khác, không được biến đức tin của người khác thành trò cười. Mỗi tôn giáo, khi tôn trọng nhân phẩm, đều có phẩm giá của mình”.

Không hề nhắc đến tờ tuần báo Charlie Hebdo, Đức Thánh Cha dẫn chứng một bài diễn văn của vị tiền nhiệm của ngài là Đức Bênêđictô XVI và lưu ý rằng hiện nay có “một tâm thức hậu-thực-chứng, tâm thức khiến người ta tin rằng các tôn giáo là một loại văn hoá cấp dưới, có thể được chấp nhận, nhưng không đáng kể gì cả”.

Đức Thánh Cha nói tiếp: “Tâm thức ấy là một di sản của Thế kỷ Ánh Sáng. Biết bao nhiêu người đã nói sai về những tôn giáo khác, biến tôn giáo thành trò cười, xem tôn giáo của người khác như một thứ đồ chơi. Đó là những người khiêu khích người khác.”

Theo La Croix

(Theo hdgmvietnam.org)